17 oktober

Wat is 17 oktober

Werelddag van Verzet tegen Armoede

Op 17 oktober, de Werelddag van Verzet tegen Armoede, moeten we nog meer dan anders onze ogen openen voor het onrecht dat armoede is. Armoedeorganisaties en verenigingen organiseren in heel België sensibiliseringsacties om de structurele verarming van individuen, gezinnen, gemeenschappelijke goederen, openbare diensten en verenigingen aan de kaak te stellen die leiden tot een toename van armoede en sociale uitsluiting.

Het was in Parijs in het jaar 1987 dat Joseph Wresinski, een priester van Pools-Spaanse afkomst, met zijn beweging "ATD Vierde Wereld" het initiatief nam tot de eerste Werelddag van Verzet tegen extreme armoede. Op 22 december 1992 riep de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties 17 oktober uit tot een officiële internationale dag. Vanaf dan komen overal ter wereld mensen van allerlei slag samen om te getuigen en om kenbaar te maken dat ze weigeren armoede nog langer te aanvaarden. Ze tonen hun solidariteit met zij die het slachtoffer werden van een leven van ellende en uitsluiting. Op deze dag staan de getuigenissen van de armen, hun ervaringen en hun hoop op een betere toekomst centraal.

Activiteiten

Op 17 oktober voeren de 5 armoedenetwerken actie over heel het land

Brussel, 12 oktober 2023

In België leven in 2023 meer dan 2 miljoen mensen (18,7% van de bevolking!) in armoede of sociale uitsluiting. Meer dan 1,5 miljoen mensen (of 13,2% !) moeten zien rond te komen met een inkomen onder de Europese armoedegrens . Deze cijfers zijn onaanvaardbaar hoog voor een welvarend land zoals België. Armoede is niet onvermijdelijk, het is het resultaat van politieke beslissingen en maatschappelijke ingebouwde structuren. Als de oorzaken structureel zijn, dan moeten de oplossingen dat ook zijn. Bovendien is niemand er vrij van om op een dag in armoede te vervallen: een ongeluk, een scheiding, een gezondheidsprobleem, faillissement... iedereen kan zijn wereld van de ene op de andere dag zien instorten. En toch, in dit pre-electorale jaar, blijft het heersende discours systematisch met de beschuldigende vinger wijzen naar individuen.

Er gaat bijna geen week voorbij zonder dat er in sub-tekst wordt gesproken over de "profiteur die weigert te werken", de "fraudeur in zijn hangmat geniet van sociale uitkeringen terwijl heel wat werkers het met minder moeten doen". Als het gaat om het aanpakken van het schuldenprobleem, wordt het schrikbeeld opgeroepen van de "slechte betaler" die "zou kunnen betalen maar niet wil" of de "onverantwoordelijke high roller" die "gestraft en/of opgeleid moet worden". Wanneer we de digitalisering van overheidsdiensten in vraag stellen, wordt er verwezen naar de "arme sukkeleir" die niet aan boord van de digitale trein kan stappen en die we met alle mogelijke middelen naar een opleiding moeten sturen zodat hij of zij de administratieve last kan dragen die nu op elke burger rust in post-covid tijden.

Deze clichés worden echter snel ontmanteld als je de tijd neemt om naar de academische studies te kijken, en – vooral! – om op zoek te gaan naar de gezichten en verhalen achter de statistieken. Je ontdekt dat leven in een context van gebrek aan financiële middelen grote gevolgen heeft op alle levensdomeinen: mensen stellen medische bezoeken uit, besparen zodanig op energie dat ze niet meer warm koken of bijna geen douches meer nemen, leven in woningen van slechte kwaliteit die een negatieve impact hebben op hun gezondheid, raken verstrikt in schulden en zien geen perspectief meer, wat dan weer een negatieve impact heeft op hun mentale gezondheid, hun kinderen lopen schoolachterstand, enz. Ook op het vlak van werk en het kunnen participeren aan de samenleving heeft het leven in monetaire armoede een negatieve impact: door de continue stress komt men in een tunnelvisie terecht en is er weinig tot geen mentale ruimte voor langetermijndenken. Toch is dit precies wat je nodig hebt om je (gezins)leven te organiseren, een baan te vinden, uit de schulden te komen, nieuwe digitale vaardigheden te verwerven en je waardigheid terug te winnen.

Daarom zetten het Belgisch Netwerk Armoedebestrijding (BAPN) en zijn 4 regionale leden, het Netwerk tegen Armoede, het Brussels Platform Armoede, het Forum - Bruxelles contre les inégalités, en het Réseau Wallon de Lutte contre la Pauvreté zich in om de stem van de mensen in armoede zelf in het publieke debat te brengen. Een beleid dat zowel rechtvaardig als doeltreffend is, vereist dat de beleidsmakers – op welk niveau dan ook – in de beginfase van een beslissing of maatregel de betrokken sociale groep opzoeken, aanspreken en met haar in dialoog treden over het onderwerp. Dit is zowel een garantie voor democratie als voor effectiviteit, aangezien is aangetoond dat participatie leidt tot efficiënte structurele oplossingen. De wet die het parlement op 5 oktober goedkeurde en die elke nieuwe federale regering verplicht om een federaal plan voor armoedebestrijding op te stellen in overleg met mensen die in armoede leven of geleefd hebben, is een belangrijke stap in die richting.

Elk jaar op 17 oktober worden de stemmen van de zwaarst getroffenen gehoord. Overal in België worden podia opgesteld, microfoons afgestemd en spandoeken opgehangen om structurele oplossingen te eisen voor het probleem van de escalerende armoede en sociale ongelijkheid. Ontdek hieronder de initiatieven van netwerken tegen armoede in het hele land en doe mee!

Meer informatie over de armoedesituatie in België:
Acties van de armoedenetwerken over heel België: